Ca khúc Thanh niên làm theo lời Bác được biết đến với tên gọi Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Tuy nhiên vẫn còn nhiều bạn chưa hiểu rõ về lời bài hát Thanh niên theo chân Bác Hồ của nhạc sĩ Hoàng Hà và hoàn cảnh sáng tác của bài hát này như thế nào? ACC GROUP sẽ giải đáp thắc mắc này qua bài tư vấn sau:
1. Lời bài hát “Thiếu niên làm theo lời Bác”
Ca khúc Thanh niên làm theo lời Bác là một sáng tác đặc sắc của nhạc sĩ Hoàng Hoa. Nhạc sĩ Hoàng Hoa sinh năm 1930, tên thật là Cao Hy Vọng. Ông quê gốc ở Nam Định, tuy nhiên, từ năm 16 tuổi, ông đã tham gia phong trào Thanh niên cứu quốc ở tỉnh Thái Bình, sau đó chuyển về tỉnh Hưng Yên. Sau thời gian dài học tập tại Liên Xô, nhạc sĩ Hoàng Hòa được cử đi công tác ở Trung ương Đoàn, rồi làm Bí thư Thành đoàn Hải Phòng. Năm 1990, trước khi nghỉ hưu, ông giữ chức Trưởng ban trường học Trung ương Đoàn kiêm Bí thư Hội Sinh viên Việt Nam. Lý giải về câu hỏi vì sao kết hôn với nghệ sĩ Hoàng Hoa, ông chia sẻ: Trước đây, ông có một đôi bạn thân kết thành vợ chồng, chồng tên Hoàng Dương, vợ là Nguyễn Thị Chà. . Hai người bạn cùng làm việc với anh, nhưng tiếc là cả hai đều hy sinh khi vào hậu phương địch. Vì tình bạn dành cho nhau và để kỷ niệm đôi bạn này, ông lấy tên là Hoàng Hoa. Sau này, hai người em của ông cũng đổi tên thành Hoàng Hà (tên thật là Cao Minh) và Hoàng Long (tên thật là Cao Tiến). Nhạc sĩ Hoàng Hòa được đánh giá là người sáng tác âm nhạc tài năng, có sự nghiệp thành công và là người trọng tình nghĩa. Ca khúc “Thanh niên làm theo lời Bác” được nhạc sĩ Hoàng Hòa sáng tác với mục đích gửi gắm thông điệp cổ vũ, động viên các bạn trẻ Việt Nam noi theo lối sống của Bác Hồ, học tập và làm theo tấm gương của Bác. Bài hát này thường được sử dụng trong những dịp đặc biệt như ngày thành lập Đoàn, ngày thành lập Đảng,…
Dưới đây là lời bài hát “Thanh niên làm theo lời Bác”:
Kết liên lại thanh niên chúng ta cùng nhau đi lên
Giơ nắm tay thề, gìn giữ hòa bình độc lập tự do
Kết liên lại thanh niên chúng ta cùng quyết tiến bước
Đánh tan quân thù xây đắp cuộc đời hạnh phúc ấm no.
Đi lên thanh niên chớ ngại ngần chi
Đi lên thanh niên làm theo lời Bác
“Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên”.
2. Hợp âm bài hát “Thanh niên làm theo lời Bác”
Kết liên [C]lại Thanh niên chúng [G]ta cùng nhau đi [C]lên,
Giơ nắm tay [Am]thề, gìn giữ hòa [Em]bình độc lập tự [G]do.
Kết liên [C]lại Thanh niên chúng [G]ta cùng quyết tiến [Em]bước,
Đánh tan quân [Am]thù xây đắp cuộc [G7]đời hạnh phúc ấm [C]no.
Đi lên Thanh niên chớ ngại ngần [G]chi,
Đi lên Thanh [Dm]niên làm theo lời [C]Bác:
Không [G]có việc gì [Em]khó, chỉ sợ lòng không [G]bền,
Đào núi và lấp [Em]biển, quyết chí ắt làm [C]nên.
3. Hoàn cảnh ra đời bài hát “Thanh niên làm theo lời Bác”
Đối với nhiều thế hệ trẻ Việt Nam, Hoàng Hoa là nhạc sĩ của tuổi trẻ. Trong số những ca khúc nhạc sĩ Hoàng Hoa đã sáng tác, có nhiều ca khúc viết cho thiếu niên nhi đồng như ca khúc Thanh niên làm theo lời Bác, ca khúc này đã được Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VI chọn đưa vào dàn hợp ca. Về hoàn cảnh sáng tác của bài “Thanh niên làm theo lời Bác” cũng rất đặc biệt. Khi đó, khi đang đọc báo Cứu Quốc, nhạc sĩ Hoàng Hoa đã thấy bài báo viết về việc Bác Hồ tặng cho Đội Thanh niên xung phong – Sư đoàn 312 để cung cấp lưu thông lên Việt Bắc ngày 28/03/1951 tại bản Nà Tu (nay là ở xã Cẩm Giàng, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Cạn). Trong bài là cuộc trò chuyện thân mật của Bác với thanh niên xung phong như cha con trong gia đình. Bác hỏi thăm đời sống sinh hoạt của các cô thanh niên xung phong và cũng nhân cuộc nói chuyện này Bác làm mấy vần thơ tặng các anh, các cô của đơn vị đang ngày đêm dẫn đường bảo vệ cây cầu từ tiền tuyến ra quốc lộ 03:
“Không có gì là khó
Chỉ sợ lòng chông chênh
Đào núi lấp biển
Tôi phải có một quyết định chắc chắn!”
Đọc xong một câu, chú yêu cầu mọi người đồng thanh nhắc lại. Thế là mọi người biết ngay. Ngày nay, khi đến thăm mảnh đất lịch sử này, bạn sẽ thấy một công trình được ốp bằng đá hoa cương ghi rõ di tích lịch sử Nà Tu – nơi Bác Hồ đã từng đến. Bên cạnh biểu tượng ngọn đuốc là tấm bảng đá lớn gắn huy hiệu Đoàn, có tấm bảng ghi bốn câu thơ nổi tiếng của Bác Hồ.Dựa trên những vần thơ của Bác Hồ và vốn kiến thức âm nhạc uyên thâm mà người thầy của mình là nhạc sĩ Phạm Ngũ đã dạy ông bằng chiếc kèn harmonica, nhạc sĩ Hoàng Hoa đã tìm cách sáng tác bài hát. Nhạc sĩ Hoàng Hoa tìm đúng nhịp, đúng nốt nhạc trong những câu thơ của Bác Hồ Bài hát “Thanh niên làm theo lời Bác” lần đầu tiên mang tên “Thanh niên xung phong làm theo lời Bác”, hoàn thành và xuất bản cuối năm 1952 – đầu năm 1953.
Hãy đoàn kết tuổi trẻ, cùng nhau đi lên
Giơ nắm tay thề giữ gìn hòa bình, độc lập, tự do
Đoàn kết thanh niên, ta quyết tâm cùng nhau tiến lên
Đánh bại kẻ thù, xây dựng một cuộc sống hạnh phúc và thịnh vượng!
Trong một dịp may mắn, nhạc sĩ Hoàng Hoa có mặt trong đoàn thanh niên được gặp và nói chuyện với Bác Hồ. Kết thúc buổi gặp gỡ, Bác Hồ nói: “Chú bé “giơ đũa” hát một bài trước khi từ biệt chúng ta”. Bài hát Tuổi Trẻ Làm Theo Bác Hồ đã được phát. Bài hát vừa dứt, tác giả được Bác mời lên thưởng cho một chiếc kẹo. Bác nói: “Bác thưởng cho cháu làm bài hát này”. Sau đó, Tonton quay lại nói với mọi người: “Các bạn nên làm điều đó và khuyến khích các bạn trẻ hát theo lời các bạn vừa hát”. Nhạc sĩ Hoàng Hòa lúc đó vô cùng sửng sốt và xúc động. Tháng 7 năm 1954, bài hát Thanh niên làm theo lời Bác được phát cho toàn thể đại biểu dự Hội nghị cán bộ Đoàn toàn quốc nghe. Các đại biểu đã động não, đóng góp ý kiến và thống nhất thay cụm từ “đoàn kết” thành “liên kết với nhau” để phù hợp với các nốt nhạc và dễ thể hiện bài hát. Ngoài ra, nhạc sĩ cũng sửa lại tựa bài hát là “Thanh niên làm theo lời Bác” để tựa đề ngắn gọn, súc tích đồng thời truyền tải đúng ý nghĩa bài hát của Hoàng Hoa. Và bài hát này đã trở thành bài hát chủ đề cho chương trình phát thanh thanh niên của Đài TNVN. Năm 1992 – Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VI và năm 1997 – Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VII, các đại biểu đã chấp nhận và công nhận bài hát này trở thành bài hát chính thức của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Minh. Đây cũng chính là lý do bài hát này đã đồng hành cùng biết bao thế hệ đoàn viên, trải qua năm tháng cùng bao thế hệ thanh niên. Và cho đến hôm nay, sau 60 năm, bài hát “Thanh niên phải làm theo lời Bác” vẫn được sử dụng trong cả nước, kể cả những ngày lễ, ngày sinh của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Với giai điệu hào hùng, ca từ ý nghĩa đã khơi dậy nhiệt huyết của tuổi trẻ, khơi dậy tinh thần trách nhiệm và lòng yêu nước nồng nàn của thế hệ thanh niên đối với đất nước Việt Nam. Từ đó ra sức xây dựng và kiến thiết đất nước, góp phần xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh, sánh vai với các cường quốc trên thế giới như tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời.
4. Mọi người cũng hỏi
Lời bài hát “Thanh niên làm theo lời Bác” nói về gì?
Trả lời: Bài hát tôn vinh tinh thần yêu nước và tận tụy theo lời dạy của Bác Hồ. Nó khuyến khích thanh niên đóng góp xây dựng đất nước, gìn giữ giá trị truyền thống với tinh thần đoàn kết và phấn đấu.
Ai là tác giả của bài hát này?
Trả lời: Nhạc sĩ Trần Hoàn sáng tác bài hát “Thanh niên làm theo lời Bác”, tạo nên một biểu tượng âm nhạc mang thông điệp tương thích với tri thức và lý tưởng của thanh niên Việt Nam.
Bài hát này có ý nghĩa gì trong lịch sử và văn hóa Việt Nam?
Trả lời: “Thanh niên làm theo lời Bác” trở thành biểu tượng thanh niên Việt Nam luôn kế thừa tinh thần Hồ Chí Minh, đóng góp cho sự phát triển của đất nước và bảo vệ giá trị truyền thống. Nó gợi nhắc tới tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, và lòng yêu nước.
Bài hát này có ảnh hưởng như thế nào đối với thế hệ trẻ hiện nay?
Trả lời: Bài hát truyền cảm hứng, khơi dậy tinh thần tự hào về lịch sử và tinh thần đoàn kết. Nó giúp thế hệ trẻ hiểu về tầm quan trọng của việc gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống, khuyến khích họ tham gia vào xây dựng đất nước ngày càng phồn thịnh.
