Nhạc sĩ Văn Dung từng tâm sự: Năm 1971, với tư cách là phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam, ông đi công tác chiến trường Quảng Bình, Quảng Trị. Ông đã trực tiếp chứng kiến sự hy sinh, gian khổ của bộ đội và các cô gái thanh niên xung phong Đường 20 Quyết thắng, đạp trên bom đạn địch, quyết giữ vững mạch máu giao thông nối liền Nam Bắc. Không kìm nén được cảm xúc, ông đã viết ca khúc này. Với âm hưởng đậm chất dân ca miền Trung, giai điệu mượt mà, thiết tha, ngợi ca sự hy sinh tuổi trẻ cho sự nghiệp đấu tranh thống nhất đất nước, ca khúc nhanh chóng được công chúng cả nước yêu thích.
Nhạc sĩ Văn Dung còn cho biết: Từ tuyến lửa trở về Hà Nội ít tháng, ông nhận được thư của một cô thanh niên xung phong gửi về Đài, có đoạn viết: “Đêm nay đại đội chúng em đi họp về, nghe bài hát “Đường Trường Sơn xe anh qua”, không biết có phải nhạc sĩ viết về chúng em không?”. Theo địa chỉ hòm thư, ông viết thư trả lời họ và vài tháng sau, ông nhận được tin cả đại đội nữ thanh niên xung phong ấy đã hy sinh…
Nhà báo, nhạc sĩ Văn Dung (1936 – 2022) quê Hà Nội. Ông từng học Trường Báo chí Trung ương (Phân hiệu II của Trường Nguyễn Ái Quốc), công tác tại Ban Công nghiệp Đài Tiếng nói Việt Nam. Nhờ tác nghiệp báo chí nên ông có vốn kiến thức thực tiễn dày dạn, cảm xúc phong phú, nên sau được chuyển sang làm biên tập Ban Âm nhạc. Ông nổi tiếng với các ca khúc: “Những bông hoa trong vườn Bác”, “Hành khúc thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh”, “Bài ca Đường 9 chiến thắng”, “Giải phóng quân ta ra đi” (cùng với Triều Dâng)…
Nhạc sĩ Văn Dung được trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì, Giải thưởng Nhà nước về Văn học – Nghệ thuật, Huy chương “Vì thế hệ trẻ” cùng nhiều phần thưởng có giá trị khác.
