Có thể nói, nếu cần một nhạc khúc, ca khúc quốc tế để diễn tả nỗi buồn xa xứ, sự hoài niệm quê xưa, thì “Torna a Surriento” phải được xem là nhạc khúc, ca khúc điển hình nhất.
Không phải bỏ công tìm hiểu thị trấn Surriento nằm ở đâu, thơ mộng tới mức nào, người nghe nhạc ở khắp năm châu, nhưng khi nghe ca khúc này, hầu như mỗi người đều thấy trong đó hình ảnh một nơi chốn riêng đầy ắp những kỷ niệm thân thương của chính mình.
Surriento là một thị trấn cổ kính ở tỉnh Campania, miền Nam nước Ý, cư dân chỉ vào khoảng 16,500 người.
Với những di tích lịch sử từ thời Đế quốc La-mã, khung cảnh thơ mộng hữu tình, nằm bên vịnh Surriento xanh biếc của Địa Trung Hải, gần Naples, núi lửa Vesuvius và thành phố Pompeii đã bị núi này chôn vùi dưới lòng biển, Surriento đã trở thành một địa danh du lịch nổi tiếng, và nơi nghỉ mát lý tưởng.
Lời hát trong Torna a Surriento (Hãy trở lại Surriento), là lời trách móc một chàng trai đang bỏ Surriento ra đi, bỏ lại biển xanh với những cổ vật dưới đáy, và trên mặt nước những nàng nhân ngư đang đắm đuối nhìn theo, bỏ lại những khu vườn thân thương vương thoảng mùi hoa cam dịu dàng…, cùng với lời nhắn nhủ “Hãy trở lại Surriento!”
Biển hiền hòa lớp sóng đẹp bao la. Đời ta như rộn vang ngàn câu ca. Ôi quê hương xanh tươi như mộng đời. Lưu luyến trong tâm hồn bao người
Khắp trên đồi cây cối mọc xanh tươi, khắp trong vườn ánh nắng tràn nơi nơi. Đất quê hương ngát trong mùi hương say, Lòng ta khó quên được chốn này
Nếu ta từ biệt đất này đi xa, khác chi từ biệt với người yêu ta, phải xa chốn quê hương đã nặng thề. Ai lẽ đâu không mong quay về
Xin chớ quên tình ai, để cho nhớ nhung trong lòng hoài, trở về Surriento, hãy về người ơi, người hỡi hãy trở về
Luciano Pavarotti – Torna a Surriento: “Vầng mặt trời” của âm nhạc thế giới Pavarotti thể hiện Trở về Surriento:
videoinfo__video3.dkn.tv||53204dc3e__
André Rieu cùng dàn nhạc- Torna a Surriento (Live in Sydney) – Buổi biểu diễn live tại Sydney, Úc:
videoinfo__video3.dkn.tv||279cabe80__
Từ đó tới nay, hầu như không một danh ca nào của phương tây mà không hát bản này; riêng Dean Martin, một danh ca Mỹ gốc Ý, đã thu đĩa tới 3 ấn bản khác nhau: nguyên tác tiếng Ý Torna a Surriento, bản dịch sang tiếng Anh với tựa Come Back to Sorrento, và một bản lời Anh khác có tựa Take Me in Your Arms.
Take me in your arms – Dean Martin:
videoinfo__video3.dkn.tv||e8db5bf38__
Trở về Surriento: Quang Thọ
videoinfo__video3.dkn.tv||f4f841710__
Những người quý tộc Naples
Bản Torna a Surriento (tựa tiếng Anh: Come Back to Sorrento) của hai anh em người Ý Ernesto De Curtis (18751937) và Giovanni Battista (gọi tắt là Giambattista) De Curtis (1860-1926).
Hai anh em Giambattista và Ernesto De Curtis sinh trưởng trong một gia đình quý tộc ở Naples. Giambattista sinh năm 1860, còn Ernesto ra chào đời sau đó 15 năm.
Với người Ý nói chung, Giambattista nổi tiếng hơn Ernesto, bởi vì trong khi Ernesto chỉ là một nhà soạn nhạc và viết ca khúc, thì Giambattista vừa viết ca khúc, soạn ca kịch, vừa sáng tác thơ văn, vừa điêu khắc, vừa vẽ tranh, đặc biệt là tranh “fresco”, nhờ được thân phụ huấn luyện, đào tạo từ nhỏ.
Sau khi được đăng ký bản quyền quốc tế vào năm 1905, Torna a Surriento đã trở thành một “hiện tượng toàn thế giới”, được ưa chuộng và phổ biến khắp nơi, đặc biệt là tại Hoa Kỳ, nơi mà người di dân Ý còn mang nặng tình hoài hương.
Hoàng Lâm – Hà Phương Linh
